Rodzaje aparatów ortodontycznych

Zdrowy i piękny uśmiech to marzenie wiele osób, a w jego realizacji pomagają aparaty ortodontyczne. Ich celem jest leczenie i minimalizowanie takich problemów ze zgryzem jak np. szpary międzyzębowe, czy cofniecie żuchwy.Pierwszym krokiem jest wizyta u ortodonty, który skonsultuje stan uzębienia i zwrócić uwagę na ewentualne wady zgryzu. Lekarz wskaże również pacjentowi możliwości skorzystania z różnych typów aparatów, które muszą być dopasowane do jego problemu z uzębieniem, jak również możliwości finansowych.

Najczęściej spotykany podział aparatów ortodontycznych na rynku

Najczęściej spotykany podział aparatów ortodontycznych dzieli je na:

Stałe, czyli takie, które lekarz ortodonta. Zbudowane są z pierścieni oraz zamków – na kolejnych wizytach są one w taki sposób dociskane, aby uzyskać pożądany kształt, są one widoczne w czasie rozmowy, czy uśmiechu.
Ruchome – są to aparaty, które zakładane są na kilka godzin codziennie, zazwyczaj na noc. Są one przede wszystkim stosowane u dzieci, w czasie zmiany zębów mlecznych na stałe. Czas jego noszenia uzależniony jest przede wszystkim od rodzaju wady, istotne jest, aby trzymać się w tym zakresie ściśle zaleceń lekarza.

Wszystko, co trzeba wiedzieć o różnych typach aparatów ortodontycznych stałych

Zastosowanie aparatu stałego jest najczęściej stosowaną metodą wykorzystywaną przy korekcie wad zgryzów. Są one precyzyjne, a ich stosowanie jest bardzo efektywne. Co istotne ich skuteczność nie jest zależna od systematyczności pacjenta, ponieważ nie musi on pamiętać, aby zakładać go na określony czas, czy odpowiednio regulować. Tego typu aparaty mogą być stosowane u pacjentów bez względu na wiek, jednak im młodszy pacjent, tym łatwiej skorygować wady zgryzu.

Wśród aparatów ortodontycznych stałych wyróżnia się:

klasyczne – wersja z zamkami estetycznymi lub metalowymi;
językowe – lingwalne;
samoligaturujące.

Aparaty ortodontyczne klasyczne

Aparaty ortodontyczne klasyczne są najczęściej wykorzystywanym przez ortodontów rozwiązaniem. Zbudowane są zamków, które są widoczne, gdyż klei je się na zewnątrz szczęki, tub lub pierścieni oraz łuków. Wykonuje się je z dwóch rodzajów materiału:

metalu- są widoczne i odznaczają się na tle uzębienia, ale są relatywnie tańsze;
kryształu lub porcelany – mało widoczne, mogą być wykonane jako przeźroczyste lub w kolorze zębów.

W przypadku aparatów stałych kontrola u ortodonty wymagana jest co miesiąc (maksymalnie co 6 tygodni), a ich koszt, jak już wspomniano, wynosi w przypadku aparatu metalowego około 3 tysięcy złotych (na górną i dolną szczękę), natomiast w przypadku aparatów estetycznych ich cena waha się w okolicach 6 tysięcy złotych. Pacjent zazwyczaj ponosi również koszty każdej wizyty kontrolnej.
To, co istotne, to pacjenci, którzy zdecydują się na aparaty ortodontyczne stałe, wykonane z porcelany lub kryształu muszą stosować tzw. białą dietę. W praktyce oznacza to, że powinni zrezygnować z jakichkolwiek produktów, które mogłyby zabarwić gumki ortodontyczne wykorzystywane w aparacie. Dlatego też w czasie stosowania tego aparatu należy zrezygnować m.in. z picia kawy, mocnej herbaty, czerwonego wina i innych napojów o ciemnych kolorach, a z także palenia papierosów, oraz jedzenia buraków i jagód.

Wśród aparatów stałych można wyróżnić również aparaty stałe specjalne oraz aparaty stałe utrzymujące odstęp:

specjalne aparaty stałe – są przeznaczone do tego, aby pacjent zapanował nad niepożądanymi nawykami np. wypychanie zębów językiem lub ssanie kciuka. Aparat ten montowany jest za pomocą specjalnych pierścieni. Stosowanie aparatu tego typu jest bardzo niekomfortowe i ponieważ znacząco utrudnia normalne funkcjonowanie, ortodonci stosują je tylko w naprawdę wyjątkowych przypadkach;
aparaty stałe utrzymujące odstęp – te modele zazwyczaj stosowane są w korygowaniu wad w uzębieniu u dzieci np. w momencie, gdy zbyt wcześnie dziecku wypadnie ząb mleczny. W takiej sytuacji lekarz do zęba znajdującego się tuż obok zębodołu przymocowuje pierścień z drutem, który przymocowywany jest do zęba po drugiej stronie.

W ostatnim czasie dużą popularnością cieszą się aparaty ortodontyczne wykorzystujące zamki typu micro spritn. Są one małe oraz cechuje je gładka powierzchnia. Ich zaletą jest duża estetyka oraz komfort noszenia. Dla alergików natomiast przeznaczone są aparaty z zamkami, które nie posiadają w składzie niklu.

Aparat lingwalny

Jest to kolejny typ aparatu ortodontycznego stałego. Jest on mniej widoczny niż klasyczny aparat, gdyż zamki ortodonta mocuje po wewnętrznej stronie zębów. Jednak jest to rozwiązanie, które nie może być stosowane przez wszystkich pacjentów. Przeciwwskazaniem są takie problemy, jak:

choroby dziąseł i zębów;
zła/nieumiejętna higiena jamy ustnej;
zbyt małe zęby, na których zamki nie mieszczą się na ich tylnej powierzchni;
niewystarczająco szerokie łuki.

Wprawdzie pod względem wizualnym aparat ten jest znacznie korzystniejszy, to jednak jego noszenie powoduje wiele uciążliwości, takich jak:

Długi czas przyzwyczajania się do obecności aparatu;
Problemy z mową- zdarzają się sytuacje, które wymagają konsultacji z logopedą;
Konieczna jest bardziej staranna higiena jamy ustnej, która z oczywistych względów jest zdecydowanie bardziej skomplikowana.

Problemem jest również wysoki koszt tego typu aparatu – waha się on w granicach od 8 do 14 tysięcy złotych plus koszt ponoszony za wizyty kontrolne u ortodonty.

Aparat ortodontyczny stały – samoligaturujący

Jest to kolejny rodzaj aparatów, które są na stałe przymocowane do uzębienia. W przypadku aparatów samoligaturujących charakterystyczne jest, że wykorzystuje się w nim zdecydowanie mniejszą siłę nacisku niż w tradycyjnych aparatach ortodontycznych. W praktyce oznacza to szereg różnych udogodnień, dla osób, które się na niego zdecydują.

Przede wszystkim jego zaletą jest, że w czasie każdorazowego dokręcania aparatu pacjent nie czuje dużego dyskomfortu. Ponadto proces leczenia tego typu aparatem jest znacznie krótszy niż w przypadku tradycyjnego rozwiązania, a wizyty kontrolne są konieczne średnio co 2-3 miesiące. Do innych zalet korzystania z aparatu samoligaturującego należy fakt, że dużo łatwiej jest utrzymać higienę jamy ustnej. Ponadto Pozwala na korekcję zgryzu bez ekstrakcji zęba, za pomocą tzw. liftingu ortodontycznego. Koszt założenia takiego aparatu mieści się w okolicach 5,5 tysiąca złotych.

Rodzaje aparatów ruchomych

Pacjenci, u których ortodonta zadecyduje o zastosowaniu aparatu ruchomego, mogą wybrać spośród dwóch typów – Invisalign lub Clear Aligner

Aparat ortodontyczny ruchomy typu Invisalign

Jest to aparat, na którego zastosowanie lekarze ortodonci decydują się, gdy u pacjenta jest mała wada zgryzu. Aparat ten ma formę nakładek na zęby. Stosuje się go czasowo i konieczna jest jego wymiana po około 14 dniach od pierwszego użycia. Jego atutem jest wygoda użytkowania – nakładki są indywidualnie dopasowywane do każdego uzębienia, a ponadto ściąga się je do spożywania posiłków. Nie są widoczne, gdyż są przeźroczyste, jednak bardzo łatwo o ich przebarwienia. Wadą jest niewątpliwie koszt aparatu, który waha się w granicach od 10 do nawet 19 tysięcy złotych. Do kosztu należy również doliczyć koszt wizyt lekarskich.

Clear Aligner – drugi typ aparatu ortodontycznego ruchomego

Aparat ten również jest stosowany w przypadku niewielkich wad, a jego skuteczność zależy od systematyczności samego pacjenta. Ma on kształt przeźroczystych nakładek, które pacjent jest zobligowany do całodziennego noszenia z wyjątkiem czyszczenia zębów oraz jedzenia. Zaletą tego rozwiązania jest komfort wynikający z faktu, że nakładki te są praktycznie niewidoczne.

Stosując aparaty ortodontyczne, należy pamiętać o przestrzeganiu wskazówek lekarza, tylko wówczas leczenie przyniesie oczekiwane efekty i będzie całkowicie bezpieczne. Pierwsze efekty w przypadku aparatów stałych widoczne są po około 18 miesięcy stosowania. Natomiast w przypadku aparatów ruchomych efekt zależy od samodyscypliny pacjenta. Dużą wagę należy przywiązać do troski o higienę jamy ustnej, gdyż zaniedbania mogą prowadzić do niebezpiecznych stanów zapalnych całej jamy ustnej.